Perinatale zorg: bijeenkomsten om het netwerk te informeren en te versterken

Brusano startte dit jaar in de zorgzones van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest een bijeenkomstencyclus met als titel “Laten we praten over perinatale zorg!”. Doel: de opvolging en begeleiding van zwangere vrouwen en hun gezinnen tijdens de eerste 1000 dagen (vanaf de conceptie tot de tweede verjaardag van een kind) verbeteren door welzijns- en gezondheidsspelers aan te moedigen om te netwerken.

Dit initiatief maakt deel uit van het Geïntegreerd welzijns- en gezondheidsplan (GWGP) in Brussel en een nieuw interfederaal programma rond de ‘eerste 1000 dagen’. Dat programma stimuleert het vroegtijdig opsporen van kwetsbare situaties en het opzetten van gecoördineerde begeleiding tussen professionals via vier nieuwe door het RIZIV erkende verstrekkingen: screening van psychosociale kwetsbaarheden bij zwangere vrouwen via de tool Born In Belgium (BIB); persoonlijk prenataal adviesgesprek (PPA); zorg- en welzijnscoördinatie; multidisciplinair overleg.

In Zorgzone Noord-Oost hebben daarrond tot nu toe drie bijeenkomsten plaatsgevonden, die een constructieve interactie tussen de betrokken spelers hebben tot stand gebracht. Op de bijeenkomsten, die soms bij partners (Huis van het Kind, ONE enz.) plaatsvonden, konden de spelers elkaar beter leren kennen, lokale initiatieven zoals Petit Vélo Jaune ontdekken en informatietools delen zoals het door Vivalis ontwikkelde platform Born in Brussels. Door de diversiteit van de deelnemers (kind-ouderbegeleiders (PEP’s) en coördinatoren van het ONE, medische centra, verenigingsprojecten, Bru-stars, Expertisecentrum Kraamzorg Volle Maan, Huis Van Het Kind enz.) waren de gesprekken zeer verrijkend. Ze bevestigden de rijkheid aan spelers en de noodzaak om er meer bekendheid aan te geven.

Er werd een collectieve denkoefening opgestart over de nuttige vaardigheden/competenties en de hindernissen, uitdagingen en moeilijkheden rond drie functies van het programma: screening, coördinatie en overleg. Het werk zal worden voortgezet en uitgediept tijdens de volgende sessie, die gepland staat in december 2025.

In de loop van de gesprekken kwamen een aantal transversale behoeften naar voren:

• Lokale initiatieven in kaart brengen om vlotter door te verwijzen en te voorkomen dat gezinnen geïsoleerd raken. De deelnemers hebben meegewerkt aan het opstellen van een repertorium van spelers en organisaties uit de welzijns- en gezondheidssector die actief zijn in zorgzone Noord-Oost.
• De rollen en functies verduidelijken (screening, coördinatie, overleg) die te vinden zijn binnen de organisaties in zorgzone en in de praktijk vaak overlappen.
• Synergieën tot stand brengen om samenwerking vlotter te doen verlopen.
• De individuele en gedeelde vaardigheden in kaart brengen die elke rol vereist: aandachtig luisteren, ondersteuning op lange termijn, geïnformeerde toestemming, vermogen om het netwerk te mobiliseren enz.
• De toegankelijkheid verbeteren en zorgen voor continuïteit van de follow-up ondanks personeelsverloop, gebrek aan tijd voor screening, digitale ongelijkheid en moeilijkheden om met bepaalde partners te overleggen (OCMW, ziekenhuizen).

Uit de gesprekken kwam ook een aantal beperkingen naar voren: gebrek aan brugfiguren in het netwerk, tijdsdruk bij raadplegingen, behoefte aan fysieke ondersteuning, evenals systemische problemen zoals tekort aan huisvesting, plaatsen in crèches en scholen. Daartegenover staan verschillende hefbomen: bewustmaken rond toestemming en teams opleiden in luistervaardigheden, werken aan individuele representaties, de coördinerende rol meer waarderen en de kennis van ‘wie wat doet’ verbeteren.

Het werk wordt voorgezet met het delen van ervaringen, informatie en goede praktijken rond drie belangrijke functies (screening, coördinatie, overleg), met speciale aandacht voor continuïteit, samenwerking tussen sectoren en complementariteit van rollen.

Er worden technische fiches opgesteld in groep en er worden workshops georganiseerd om het netwerk te analyseren.

We zien je graag terug op donderdag 4 december om verder te werken!